De verrekijker
Wie kent hem niet? De verrekijker: een optisch instrument om voorwerpen op grote afstand vergroot weer te geven.
Nieuwsgierig als we zijn, willen we graag overal van op de hoogte zijn en over elk onderwerp kunnen meepraten. Ook zaken, die zich buiten ons blikveld of onze invloedsfeer bevinden, zijn gewilde gespreksonderwerpen.
Toen de allereerste verrekijker werd gedemonstreerd in 1608 in Den Haag waren de aanwezigen direct overtuigd van de mogelijkheden voor militaire doeleinden en de scheepvaart. De ontwikkeling van de verrekijker in de afgelopen eeuwen, heeft uiteindelijk geleid tot een enorm scala aan kijkers, zoals toneelkijkers, nachtkijkers en zelfs enorme telescopen.
En ja, wie heeft er als kind niet met verrekijkers gespeeld? Kijkend naar de plantenwereld, inzoomend op elk blaadje, scherpstellen op de voorbijvliegende bij, speuren naar vogels in de lucht, op zoek naar schepen achter de horizon en in de Alpen de bergbeklimmers volgen op hun weg naar boven. Geweldige beelden, mooie herinneringen, waar we misschien nog weleens met weemoed aan terug denken.
Focus
Wat mij regelmatig opvalt, is dat veel mensen tegenwoordig op een soortgelijke wijze naar alledaagse zaken en problemen kijken. Met dezelfde focus op het onderwerp, zonder kijker, maar ook zonder oog voor belangrijke randzaken en aanvullende informatie. Is dit dan fout?
Nee, want het hebben van focus is natuurlijk onontbeerlijk voor het behalen van resultaat! Echter de wijze waarop en waarmee heeft wel zijn beperkingen. De waarheidsgetrouwe waarneming is een interpretatie van het beeld, dat in ons blikveld opdoemt. Een verrekijker geeft namelijk maar een beperkt beeld van het geheel en is een éénzijdig gebruik van onze zintuigen. We gebruiken alleen onze ogen, het zicht!
Kijkend naar de bergbeklimmer hoog aan de bergwand vanaf een terrasje in het dal, is er vooral bewondering voor de moed. Echter denken we ook vaak te weten hoe deze bergbeklimmer zich voelt, welk uitzicht hij heeft, wat hij denkt en wat hij allemaal ervaart. De verrekijker geeft ons alleen maar een beeld van de situatie en niet alle andere zintuigelijke ervaringen ter plekke, dus wat weten we nu werkelijk van deze bergbeklimmer?
Ons Brein
In het dagelijkse leven worden we constant beïnvloedt door alles wat er om ons heen gebeurt. Televisie en sociale media voorzien ons van een onafgebroken stroom aan informatie, veelal in de vorm van beelden. Ons brein is heel visueel ingesteld en het koppelt de aanwezige informatie (woorden) dan ook graag aan de beschikbare beelden. Door informatie en beelden samen te voegen, zijn we ook in staat om makkelijker dingen te onthouden. Door ook andere zintuigelijke waarnemingen te koppelen aan deze informatie en beelden, kan een ervaring stevig worden verankerd in ons geheugen. Zover natuurlijk niets aan de hand!
Wat gebeurt er echter als we alleen de beelden hebben? Vullen we zintuigen als horen, proeven, voelen en ruiken dan zelf in? We ruiken de lucht uit een giertank en zien, horen verder niets? Waar denk je dan aan? Welk beeld vormt zich in je brein, welk geluid denk je aan en welke smaak krijg je in de mond?
Waar denk je aan en wat zie je voor je, als ik je vraag om aan een roze olifant te denken?
Deze kwaliteit van ons brein kan ons echter ook op het verkeerde been zetten, namelijk door je eigen ervaringen en je denken te koppelen aan een situatie in de toekomst of die van een ander. Je belandt hierdoor in een bedachte wereld, waarin je al invulling geeft aan een situatie die nog moet plaatsvinden. Je bent dan vaak al bezig met het eindresultaat, in plaats van het doel te bepalen en de weg ernaartoe uit te stippelen. Of je hebt je mening al gevormd, zonder de werkelijke details te kennen. We denken bijvoorbeeld te weten hoe een ander denkt of wat hij/zij voelt of wat men heeft meegemaakt. Ook willen we bepalen, hoe iemand zich moet gedragen, zonder te weten wat de ander denkt of voelt. Welke emoties beïnvloeden dit gedrag? Waarom doen we dit?
Onze emoties en bewustzijn
Ons denken en onze emoties zijn geweldige menselijke eigenschappen, die ons echter vaak in grote problemen kunnen brengen. Omgaan met onze emoties, ze tijdig kunnen herkennen, ze durven te benoemen en ze ook openlijk durven te tonen, zijn een essentieel onderdeel voor het groeien in bewustzijn. Dezelfde emoties zijn veelal de oorzaak van de wijze waarop we ons gedragen. Ons denken is daarbij een belangrijke factor. Angst is bijvoorbeeld een geweldige emotie, die ervoor zorgt dat we als mens hebben kunnen overleven in de oertijd en die ervoor zorgdraagt, dat we niet blindelings van een wolkenkrabber afspringen. Angst is echter ook verantwoordelijk voor een groot aantal beperkende overtuigingen, waardoor we al snel beren op de weg zien. We creëren al blokkades in ons brein en werpen versperringen op, terwijl we nog niet eens op reis zijn gegaan. Angst is een vriend en geen vijand!
Veel mentale problemen komen voort uit onze onwetendheid en jarenlange conditionering tijdens onze opvoeding. Kennis van en leren omgaan met onze emoties is de oplossing voor de vele problemen, die wie dagelijks tegenkomen. Jezelf leren coachen op alle bewustzijn niveaus zorgt voor meer grip op ons alledaagse functioneren.
Groeien in bewustzijn vergt een andere manier van denken. Denken in oplossingen, eerlijk zijn tegen jezelf en je gezonde verstand gebruiken zijn hierbij essentieel. Bewustwording is een proces, waarbij het constant bewust zijn van je denken, je emoties en je zintuigen een belangrijk onderdeel is van je mentale verandering en groei.
Veranderen en groeien
Dit brengt mij weer bij de verrekijker, die de wereld dichterbij brengt en ons in staat stelt te focussen op een onderwerp. Het leert kinderen bij het ontdekken van de grote weidse wereld. Prachtig, maar het heeft zijn beperkingen! Door het kijken door de verrekijker zien we een beperkt deel van de wereld, missen we de zintuigelijke waarnemingen op de plek van het onderwerp en we bekijken de situatie vanuit een ander standpunt.
Wil je werkelijk groeien in bewustzijn, gebruik de kijker dan om de situatie te beoordelen, te focussen op de details en om je doel te bepalen. Onderneem dan actie, ga op pad en ervaar het zelf! Je hoeft niet direct een berg te beklimmen, maar in het dagelijkse leven kun je groeien door grenzen te verleggen, open te staan voor andere opvattingen, niet voor een ander te denken, gewoonte patronen te doorbreken, je kijk op de wereld te verbreden en vooral meer te genieten.
Een éénvoudige manier om je bewustzijn te trainen is door jezelf vragen te stellen. Gebruik hiervoor openvragen, die beginnen met: Wie – Waarom – Wat – Welke – Waar – Wanneer – Hoe – Hoezo?
Durf je eigen denken, je emoties en je gedrag kritisch te bekijken en wees eerlijk tegen jezelf. Laat je niet leiden door de illusie, die anderen creëren of door je eigen bedachte wereld. Gebruik selftalk, praten tegen en met jezelf, om jezelf te coachen.
Weet jij niet hoe je bovenstaande moet aanpakken, zitten je emoties je in de weg, leef je te veel op de automatische piloot, je wilt veranderen maar je weet niet hoe? Of je voelt je gewoon goed, maar je wilt graag meer weten over het coachen en trainen van je mentale kracht? Neem dan bewust contact op!
Roy Beunk
Mental Coach