Wat is nu schaamte? En waarom hebben we er allemaal wel eens last van? Het is in ieder geval één van onze basisemoties.
We ervaren schaamte vaak als negatief en het geeft je een vervelend gevoel. Als je je ergens voor schaamt, dan vind je je in bepaalde situaties vaak de mindere in vergelijking met een ander of meerdere personen. Tenminste zo voelt het. De redenen kunnen heel divers zijn.
Het heeft te maken met je denken, je gedrag, je karakter of je persoonlijke eigenschappen. Het is ook goed mogelijk, dat het in relatie staat met je familie of directe omgeving. De reden voor je schaamte kan echt zijn, maar kan ook een bedachte waarheid zijn van jou of anderen. Een inbeelding of interpretatie.
Voorbeelden te over! Je hebt ontslag gekregen en je schaamt je tegenover je gezin en je omgeving. Je voelt je een loser. Je hebt iets doms gedaan, tenminste dat denk je door de reactie van anderen. Je voelt je minderwaardig. Je past niet in het schoonheidsideaal van de wereld, omdat je te zwaar en dik bent, een kromme neus hebt, kaal bent of dat je loenst. Ook als familie of vrienden al een goede relatie, een mooi huis, een goede baan, een grote auto, de nieuwste smart-tv hebben en ook nog regelmatig op vakantie gaan en jij niet! Je gevoel van gelijkwaardigheid wordt ondermijnt. Het gevoel er niet echt meer bij te horen overheerst. Je past voor je gevoel niet in het ideaalbeeld, dat je je zelf oplegt.
Je voelt je vaak minderwaardig als je je schaamt. Je gevoelens van minderwaardigheid kunnen emoties als angst, boosheid, verdriet, eenzaamheid en schaamte voor de schaamte oproepen.
Je eigen uitstelgedrag kan ook tot schaamte leiden, als je er keer op keer mee wordt geconfronteerd. Ja, ik weet het wel! Ga ik zo doen! Intussen was dit al de 5e keer, dat je erop gewezen werd. Een scheiding kan ook tot schaamte leiden en uiteindelijk tot boosheid en afzondering. Door geen begrip voor de emoties van een ander te tonen en er niet over te praten vallen gezinnen uit elkaar. De kinderen zijn vaak de dupe en schamen zich voor hun ouders. De ouders schamen zich voor het mislukken van het huwelijk en durven hun kinderen niet meer onder ogen te komen. De schaamte is wederzijds. Op vragen van anderen naar één van je ouders, overvalt je een gevoel van schaamte. De waarheid onder ogen zien valt je zwaar! Erover praten, best lastig!
Ook kan het verkeerd inschatten van een situatie of houding van iemand tot schaamte leiden. Je volgt je gevoelens en vertrouwd op je intuïtie, maar na enige tijd blijkt de realiteit helaas anders te zijn. Je gevoelens worden niet of kunnen niet beantwoord worden. Je bent bang voor de gevolgen van je initiële acties en gedrag. Je voelt je opgelaten en schuldig naar een ander toe. Je weet je in het vervolg geen houding te geven, wilt het liefst al het sociale contact of bepaalde gespreksonderwerpen vermijden. Ook fysieke nabijheid en oogcontact wordt een probleem. Het afwenden van je blik en het vermijden van fysiek contact wordt standaard gedrag. De ander onder ogen komen en de mogelijke reacties wil je misschien het liefst vermijden. Je bent bang voor mogelijke consequenties en ze vermijden lijkt dan het beste! Het onaangename gevoel, dat je wilde dat je iets niet of anders had gedaan, of dat je ergens anders was, speelt keer op keer op. Vluchten lijkt een oplossing, maar lost op termijn niets op.
Schaamte is een emotie, die een onprettig gevoel oproept als er niet wordt voldaan aan je eigen normen. Je eergevoel of trotst wordt geraakt. De angst om misprezen of niet geaccepteerd te worden, heeft vooral met de normen van anderen te maken.
Je kunnen schamen is een belangrijke en nuttige kwaliteit in de omgang met anderen in het dagelijkse leven. Je hoeft je niet te schamen, maar schamen mag wel! Het is zelfs een onmisbare emotie als het gaat om zelfregulering van het gedrag. Zowel positief als negatief. Je schamen is niet erg!
Mensen verbergen hun schaamte vaak achter een houding van onaantastbaarheid of agressie. Ze zetten een masker op met daaronder een lach. Om voorbij het masker te komen is geduld en vertrouwen nodig. Onder de schaamte tref je dan het verdriet en onzekerheid of zelfs verdriet vermengd met boosheid aan. Tenminste, als mensen erbij kunnen. Uiterlijk straal je zelfvertrouwen uit en laat je een sterke persoonlijkheid zien, ondertussen knaagt de schaamte en onzekerheid aan je.
Als verdriet en schaamte in elkaar verstrengeld zijn en daaronder boosheid aanwezig is, dan wordt het oppassen geblazen.
Zie schaamte als een mooie en belangrijke emotie, die je in het dagelijkse leven helpt goede keuzes te maken. Het is een soort spam-filter, die je helpt je eigen normen en waarden te bewaken.
We zijn allemaal unieke persoonlijkheden met ons eigen unieke talenten en kwaliteiten. Durf deze ook in te zetten! Wees vooral jezelf en ga uit van je eigen kracht! Vergelijk jezelf niet te veel met anderen en de wereld om je heen. Wat je meestal ziet is alleen de buitenkant, het masker, dat we naar buiten toe graag ophouden om te voldoen aan het ideaalbeeld, dat we in stand willen houden. Schaam je niet voor wie of wat je werkelijk bent of wat je tot nu toe hebt bereikt hebt in het leven. Durf jezelf te uiten, durf je gevoelens te tonen en durf eerlijk te zijn naar anderen, ook al schaam je je voor je eigen gevoelens en denken. Als je het eerlijk en met respect voor jezelf en de ander doet, is er geen enkele reden voor schaamte. Doe waar jij gelukkig van wordt, waar jij je goed bij voelt! En als je je dan toch een keer schaamt, is dat misschien een goede reden om eens eerlijk te kijken naar je houding en gedrag.
Schaamte is een prachtige emotie! Koester dat!
Gewoon doen!
#inspiratie #schaamte #emoties #gedachten #denken #gedrag #houding #karakter #minderwaardig #negatief #positief #gevoel #goedvoelen #renewinspiration #renewmentalcoaching
