Lichaamstaal vertelt veel over wat je bezighoudt en wat je voelt. Je uit emoties, gevoelens en gedachten zonder dat je dit zelf in de gaten hebt. Hoe dat kan?
Lichaamstaal gaat over de bewuste en onbewuste reflexen van ons lichaam. Waarom krijgen we een rode blos op de wangen, als we betrapt worden op iets ondeugends, een foutje of iets onverwachts. En waarom verwijden onze ogen zich dan en waarom krijgen we het een beetje warm of gaan we zelfs zweten. Een onverwachte vraag kan er zelfs toe leiden, dat je je onzeker gaat voelen en de eerste zin moeilijker over de bühne krijgt. Je voelt je betrapt en je brein reageert geschrokken. De woorden lijken dan maar niet te willen komen. Je denken lijkt geblokkeerd en je emoties hebben de overhand. Je natuurlijke vlucht en vecht respons heeft de regie voorlopig in handen. En waarom trek je je wenkbrauwen omhoog als je vriendelijk wilt zijn of aardig gevonden wilt worden.
Non-verbale communicatie kent zijn eigen spelregels. Woorden en gebruikte intonatie vertellen een deel van het verhaal. Het lichaam weerspiegelt het werkelijke gevoel. Het knipperen met de ogen, een armbeweging, een andere houding, plotseling wegkijken zijn zomaar een paar voorbeelden, die vertellen of de woorden wel de waarheid vertellen. Hoe je reageert heeft te maken met je eigen waarneming en je gevoel op dat moment. Hoe de ander op jou reageert heeft ook weer te maken met zijn of haar emoties en waarneming.
Je kunt “nee” zeggen, maar je hele houding en je open blik in je ogen zeggen allang “ja”. Andersom werkt het natuurlijk hetzelfde. “Ja” zeggen en tegelijkertijd je terugtrekken of een defensieve houding aannemen, betekent dat je het eigenlijk niet wilt. Of met tegenzin. Je lichaam toont deze primaire reacties automatisch via woorden of gevoelens, zonder dat je het uit. Het is een onbewuste reactie, voordat we ons bewust zijn van onze eigen houding.
Expressies van het gezicht geven gevoel, waarden en emotie aan. Het is een constant proces van lichamelijke activiteit, die wordt verzwakt of versterkt door de rest van het lichaam.
De eerste vijf seconden zijn belangrijk. Je reageert onbewust direct op iemands uitdrukking. Of iemand je aankijkt of plotseling wegkijkt, de onbewuste beweging legt de pure gevoelens bloot. Stel je iemand een vraag, dan zal de initiële reactie het ware gevoel weergeven. Als na vijf seconden het denken mee gaat doen, dan kan de vervolg reactie een afgezwakte vorm van de emoties weergeven. Zo kun je geschrokken reageren door een onverwachte vraag of aanraking, maar na een paar tellen je gevoelsreactie afzwakken door er met een lach of een vriendelijk gebaar op te reageren. Je bewuste denken neemt het over van het dierlijke brein.
Je kunt je bewustzijn trainen om ook in de eerste paar tellen meer controle te hebben over wat je de ander laat zien.
Maar hoe werkt dit dan in ons brein? Even een klein beetje theorie.
Door waarnemingen van de zeven zintuigen zien, horen, ruiken, proeven, voelen, het evenwichtsorgaan en de bewegings- en houdingszin wordt ons brein van prikkels voorzien. Via de hersenstam (het reptielenbrein) en autonome zenuwstelsel komen de prikkels aan in het limbische systeem (zoogdierenbrein), waar verschillende hormonen worden aangemaakt. Als laatste station komen de prikkels aan in het mensenbrein (de grote hersenen).
Het reptielenbrein reageert automatisch en instinctief op prikkels. Het denkt hierbij niet na, onthoudt niets en reageert buiten je bewuste controle om. Het is je overlevingsmechanisme. Het zoogdierenbrein huisvest al je emoties. Dit systeem wikt en weegt alle nieuwe prikkels constant af en vergelijkt ze met eerdere prikkels en de bijbehorende emoties. Tot nu toe zijn alle processen onbewust en automatisch. Eenmaal in het mensenbrein aangekomen worden alle prikkels en emoties met elkaar vergeleken en gaan we bewust onze emoties sturen. We gaan nadenken over wat we willen laten zien en willen zeggen.
Emoties zijn er niet voor niets. Ze zorgen voor je welbevinden als er bijvoorbeeld iets belangrijks of spannends staat te gebeuren.
Het mooie is, dat je in staat bent je emoties te sturen. Door bijvoorbeeld een lach op je gezicht te toveren en je mondhoeken omhoog te trekken. Je hersenen registreren dan een signaal vanuit je aangezichtszenuw. Je brein stoot daarna geluksstofjes uit, zoals serotine, endorfine en dopamine, waardoor we ons blijer en gelukkiger gaan voelen. Je reageert altijd als eerste via het reptielen- en zoogdierenbrein op een emotie en daarna kan je denken bewust een bepaalde houding bepalen. Het mensenbrein is tienmaal langzamer als het reptielen- en zoogdierenbrein en dat betekent, dat je een emotie al van iemands gezicht kunt aflezen, voordat de ander wat gezegd heeft.
Je houding en je gedrag zijn een weerspiegeling van je gedachten. Je gedachten bepalen je gevoel, je gevoel bepaalt je gedrag en het gedrag bepaalt uiteindelijk je algeheel functioneren. Natuurlijk kun je allerlei scenario’s bedenken hoe je je in bepaalde situaties of bij bepaalde personen wilt gedragen, maar bedenk wel dat je houding in lijn moet liggen met je woorden. Als je werkelijke gevoel niet overeenkomt met het gevoel, dat je wilt laten zien, dan is het oppassen geblazen. Je kunt zomaar ongeloofwaardig overkomen.
Ook de wijze waarop je je presenteert aan iemand, hoe je degene aankijkt, of je je rechte of linkerzijde van je gezicht naar iemand toekeert, de houding van je handen, schouders en armen en de stand van je benen zijn onderdelen van de non-verbale communicatie. En in hoeverre laat je iemand toe in je persoonlijke ruimte. Hoe reageer je op een onverwachte aanraking, arm om je heen of knuffel? Welke initiële emotie roept dat bij je op? En hoe reageer je er later op?
Lichaamstaal zegt het eigenlijk al! Het is meer dan het gezicht, de ogen en het gesproken woord. Het is je hele houding, die laat zien welk gevoel en emotie je bezighoudt. Een goede manier om iemand te kunnen beoordelen, is door van een afstandje of indirect het gedrag waar te nemen. Stel je zit met een groep mensen bij elkaar en je richt je woord tot één persoon specifiek, maar de rest luistert aandachtig mee. Kijk dan eens met een brede blik, waarbij je je gesprekspartner natuurlijk wel blijft aankijken, maar tegelijkertijd je omgeving scant. Hoe reageren de anderen op het gesprek? Welke emoties tonen ze? Welke lichaamstaal laten ze zien? Dit is zeker niet eenvoudig, maar wel te trainen. Het geeft je vaak antwoorden op vragen, die een persoon je waarschijnlijk niet direct durft te geven. Het gedrag en de houding vertellen je in een paar seconden hoe degene over je denkt of voor je voelt. Steel maar eens iemands blik! Je voelt dat een persoon je van een afstandje zit aan te kijken, zonder dat er oogcontact is. Een korte blik richting de persoon, even oogcontact, geeft onmiddellijk antwoord. De initiële reactie, de eerste vijf seconden, verraden het werkelijke gevoel, dat die persoon heeft.
Vaak zijn er patronen te herkennen in reacties van mensen. Zeker van degenen, die je al langer kent. Waar reageren ze op? Wanneer reageren ze? En hoe reageren ze? Het zegt veel over wat ze werkelijk voelen en denken, maar niet altijd uiten. Ze vertonen nogal eens gewenst gedrag en kleuren hun eigen waarheid, maar zijn zich te weinig bewust van hun onbewuste gedrag. Dit alles geldt natuurlijk ook voor jezelf! Dus hoe kom jij over op een ander? Denk goed na over de woorden, die je gebruikt, de intonatie en hoe je ze gebruikt. Maar let ook op je eigen lichaamstaal!
De kracht van non-verbale communicatie is enorm en mag je niet onderschatten. Dus voor je oordeelt, leer de interne en externe invloeden op je lichaam te herkennen en te beheersen, daarna zul je in staat zijn anderen beter te lezen en te begrijpen. En als je verbaasd bent, waarom iemand je lijkt te doorzien?! Als iemand voorbij je uiterlijk kijkt en je innerlijk lijkt te begrijpen! Vraag je dan af of diegene misschien in staat is te lezen, wat er in de eerste seconden in je hoofd gebeurt. En is deze persoon in staat je lichaamstaal te lezen. Je lichaam liegt namelijk niet!
Als je meer wilt weten over non-verbale communicatie en lichaamstaal, dan kan ik je het boek van Isabelle van de Nadort (Lichaamstaal lezen) zeker aanbevelen!
#inspiratie #lichaamstaal #houding #gedrag #gevoelens #emoties #gedachten #denken #communicatie #waarnemen #brein #zintuigen #intuïtie #bewust #onbewust #renewinspiration #renewmentalcoaching
